جت لگ (Jet Lag) یا اختلال پرواززدگی، یک وضعیت موقتی است که به دلیل سفر سریع بین مناطق زمانی مختلف رخ می‌دهد. این اختلال زمانی ایجاد می‌شود که ساعت بیولوژیک بدن با ساعت محلی مقصد هماهنگ نیست.
علت جت لگ(Jet Lag)
ساعت بیولوژیک بدن بر اساس منطقه زمانی فعلی شما تنظیم شده است و چرخه خواب، بیداری، و دیگر فرآیندهای بدنی را مدیریت می‌کند. وقتی با هواپیما به مناطق زمانی دیگری سفر می‌کنید، بدن شما همچنان بر اساس زمان مبدا عمل می‌کند. این اختلاف زمانی باعث بروز جت لگ می‌شود.
علائم جت لگ(Jet Lag)
علائم ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و به میزان اختلاف زمانی بستگی دارد:
- خستگی شدید یا احساس خواب‌آلودگی در طول روز.
- بی‌خوابی در شب.
- کاهش تمرکز و حافظه.
- تغییرات خلق‌وخو (تحریک‌پذیری یا اضطراب
- مشکلات گوارشی یبوست یا اسهال
- سردرد یا سرگیجه.
عوامل مؤثر بر شدت جت لگ(Jet Lag)
- تعداد مناطق زمانی عبور شده: هر چه فاصله زمانی بیشتر باشد، جت لگ شدیدتر خواهد بود.
- جهت سفر:
- سفر به سمت شرق: معمولاً دشوارتر است زیرا بدن باید زودتر بخوابد و بیدار شود.
- سفر به سمت غرب: تطبیق آسان‌تر است، زیرا بدن به تأخیر در زمان خواب بهتر پاسخ می‌دهد.
- سن: افراد مسن ممکن است تطبیق‌پذیری کمتری داشته باشند.
- عادات خواب پیش از سفر: کمبود خواب قبل از سفر می‌تواند علائم جت لگ را تشدید کند.
روش‌های کاهش جت لگ(Jet Lag)
- قبل از سفر:
- تنظیم تدریجی برنامه خواب به منطقه زمانی مقصد.
- خواب کافی قبل از سفر.
- در طول پرواز:
- هیدراته ماندن (نوشیدن آب کافی).
- اجتناب از الکل و کافئین
- در صورت امکان، کمی بخوابید.
- پس از رسیدن به مقصد:
- قرار گرفتن در معرض نور طبیعی خورشید: کمک به تنظیم ساعت بیولوژیک.
- اجتناب از چرت زدن طولانی در طول روز.
- خوابیدن در زمان محلی مقصد حتی اگر دشوار باشد.
- استفاده از ملاتونین:
مصرف ملاتونین (با مشورت پزشک) می‌تواند به تنظیم چرخه خواب کمک کند.
نکته:
جت لگ (Jet Lag )معمولاً طی چند روز کاهش می‌یابد، اما مدت آن به اختلاف زمانی و میزان تطبیق بدن شما با شرایط جدید بستگی دارد.
